Tijdens ‘Blood Cancer Awareness Month’ zetten we de bloedkankers multipel myeloom en chronische lymfatische leukemie in de kijker en laten we zien hoe Janssen zich inzet om hier in de toekomst behandelbare en zelfs te genezen aandoeningen van te maken. We besteden onder andere bijzondere aandacht aan de CRAB-criteria, vier kenmerkende symptomen waarmee patiënten met multipel myeloom vaak geconfronteerd worden.

Diagnose bloedkanker

In Nederland worden er jaarlijks veel nieuwe gevallen van kanker gemeld. Bloedkanker heeft daarin een belangrijk aandeel. In 2019 werden in Nederland ongeveer 117.600 nieuwe gevallen van kanker vastgesteld, ongeveer 9.700 daarvan zijn een vorm van bloedkanker^1,2. Er zijn veel verschillende varianten van bloedkanker, er worden 3 hoofdtypes onderscheiden: leukemie, lymfoom en myeloom³.

De belangrijkste aanleiding waardoor mensen met bloedkanker bij hun arts terechtkomen, is dat ze te maken hebben met symptomen als verhoogde gevoeligheid voor infecties en vermoeidheid. Dit is vaak het gevolg van een verstoord bloedbeeld. Dat komt omdat de ontwikkeling van bloedcellen ontregeld raakt bij de verschillende vormen van bloedkanker: kankercellen verstoren de balans tussen de bloedcellen. 

Chronische lymfatische leukemie

Chronische lymfatische leukemie, kortweg CLL genoemd, is een vorm van lymfeklierkanker. ‘Leukemie’ verwijst naar een reeks ziektes die het bloedsysteem aantast. Bij CLL zijn daarbij ook de lymfeklieren aangetast, vandaar de naam lymfeklierkanker.

Bij CLL gaat een bepaald type witte bloedcellen, de B-lymfocyten, ongecontroleerd groeien. Daardoor neemt het aantal kwaadaardige B-lymfocyten en het totaal aantal witte bloedcellen toe. Na verloop van tijd hopen de kwaadaardige B-lymfocyten zich op in de lymfeklieren en het beenmerg en woekeren ze in het bloed. Zo’n lymfeklier kan dan groter worden en is soms voelbaar als een pijnloze knobbel, bijvoorbeeld in de hals of de lies. Wanneer de kwaadaardige B-lymfocyten zich ophopen in het beenmerg, kan er minder ruimte ontstaan voor de productie van andere, gezonde rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes. Een tekort aan rode bloedcellen veroorzaakt bloedarmoede en is vaak te herkennen aan een toenemende, abnormale vermoeidheid. Door een tekort aan bloedplaatjes ontstaan stoornissen in de bloedstolling. Dit uit zich door spontane neusbloedingen, blauwe plekken en bloedingen die sneller ontstaan dan normaal. Bij een tekort aan normale, witte bloedcellen vermindert de werking van je immuunsysteem waardoor je vatbaarder bent voor infecties.⁴. Patiënten kunnen ook last krijgen van nachtzweten, vermagering en vermoeidheid. CLL is de meest voorkomende vorm van leukemie en wordt jaarlijks bij 4 op de 100 000 personen vastgesteld⁵. De ziekte komt tweemaal vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, waarbij de gemiddelde leeftijd bij diagnose tussen de 67 en 72 jaar ligt⁶. Bij personen onder de 30 jaar is de ziekte zeer zeldzaam⁶.

Behandeling vanuit patiëntenperspectief

Vaak blijft CLL lang onopgemerkt omdat de ziekte in het beginstadium geen of onduidelijke klachten veroorzaakt. De klachten als gevolg van een verstoord bloedbeeld zijn vaak de eerste aanleiding voor een bezoek aan de huisarts. Meestal is nader bloedonderzoek nodig om een oorzaak te vinden voor de klachten. En vaak wordt nog niet meteen aan CLL gedacht. Als bij het bloedonderzoek afwijkende waarden worden vastgesteld, kan de huisarts besluiten te verwijzen naar een hematoloog voor een aanvullend bloedonderzoek. Op basis van dit aanvullend bloedonderzoek kan de hematoloog de diagnose CLL stellen. CLL kan een zeer traag verloop hebben waarbij de arts mogelijk adviseert om af te wachten en regelmatig te laten controleren hoe de kanker evolueert. Dat heet ‘watch & wait’ of ‘wait & see’. Bij één derde van de patiënten met CLL evolueert de ziekte zo langzaam dat ze nooit een behandeling nodig hebben. Wanneer de ziekte zich toch verder ontwikkelt, wordt er gestart met een behandeling. In overleg met de patiënt wordt daarvoor een behandelplan opgesteld. Patiënten worden tijdens hun behandeling vaak ondersteund door gespecialiseerde verpleegkundigen. Zij geven hun bijkomende informatie over de behandeling die ze krijgen, maar begeleiden en ondersteunen hen ook gedurende die behandeling. Daarbij besteden zij aandacht aan de lichamelijke aspecten, maar ook aan de emotionele & sociale kanten die de ziekte of behandeling met zich mee kunnen brengen. Ook familie, vrienden en patiëntenverenigingen, zoals Lymfklierkanker Vereniging Vlaanderen kunnen hierin een belangrijke taak vervullen.

Overwinningen op bloedkanker
Janssen doet al sinds 1988 onderzoek naar verschillende kankersoorten, waaronder bloedkanker. Het uiteindelijke doel is om van bloedkanker een behandelbare of zelfs te genezen ziekte te maken. De patiënt staat hierin steeds centraal. We blijven ons inzetten om te werken aan een toekomst waarin de gesprekken tussen artsen en patiënten vooral gaan over hoe je kunt leven met of na kanker. Zodat uiteindelijk de woorden “u heeft bloedkanker” minder ingrijpend zijn dan nu. Totdat het zo ver is, werken we hard aan overwinningen op kanker, klein of groot. Deze Victories over cancer boeken we niet alleen, maar samen met betrokken onderzoekers, specialisten en patiëntenorganisaties op het gebied van kanker. 

Deel je verhaal
Tijdens de hele maand september zetten wij bloedkanker en de dagelijkse overwinningen via social media in de kijker. Maar we zijn ook benieuwd naar jouw verhaal. Praat je met ons mee? Deel je verhaal! 

Twitter | LinkedIn | Facebook