Passie voor Gezondheid: Bert Hartog

Patiënten spelen sinds 2015 een nog belangrijkere rol bij het vormgeven van klinisch onderzoek binnen Janssen, met de start van het ‘patient voice’ programma. De eerste resultaten van het programma zijn zo positief dat Janssen vanaf 2017 actief Patient Voice methodes gaat toepassen op nieuwe onderzoeken. Bert Hartog, Innovation Leader R&D Operations, is één van de trekkers van het project.  

Innovation Leader

Bert Hartog maakt deel uit van het innovatieteam binnen R&D Operations. In dit team zoeken hij en zijn collega’s in de VS en Europa naar methodes om samen met patiënten klinisch onderzoek beter vorm te geven, met minimale belasting voor patiënt en arts. Bert heeft een achtergrond in de Biomedische Wetenschappen en een PhD binnen de geneeskunde. Hoewel hij met veel plezier onderzoek deed voor de universiteit, vond hij het belangrijk om dichter bij de patiënt te staan. Daarom besloot Bert om als Clinical Research Associate (CRA) aan de slag te gaan. In zijn carrière heeft Bert op veel verschillende afdelingen gewerkt, waardoor hij als geen ander begrijpt hoe de onderzoekswereld in elkaar steekt.

Patiënt aan het woord

In zijn jarenlange ervaring merkt Bert dat klinisch onderzoek voor zowel patiënt als arts steeds belastender is geworden, een fenomeen dat de drempel voor deelname fors heeft verhoogd. Vanuit dit perspectief onderzoekt hij of en hoe de patiëntenervaring verbeterd kan worden. Met behulp van enquêtes en focusgroepen bracht hij de behoeftes van patiënten in kaart, die gebruikt worden bij het opzetten van nieuwe  klinische studies. Een dergelijke studie was nog niet eerder uitgevoerd en bracht verrassende inzichten, zoals:

• Patiënten willen weten waar de klinische onderzoeken uitgevoerd worden.

• Het onderzoek moet passen in hun dagelijks leven.

• Patiënten willen eigenaar zijn van hun data en zien wat de resultaten zijn van de studie waar ze aan deelnemen.

Bovenal kwam naar boven dat patiënten betrokken willen zijn:

“De patiënten weten zelf vaak wat goed voor hen is. Wij nemen dat mee in ons onderzoek”

Zichtbaarheid en vindbaarheid

Om de zichtbaarheid en vindbaarheid van klinische onderzoeken te verbeteren, is er een platform gecreëerd, Global Trial Finder. Hier kunnen alle klinische onderzoeken worden gevonden die wereld-wijd worden uitgevoerd door Janssen. Ook bij de ontwikkeling van dit platform stond de patiënt centraal, onder meer door hen te betrekken bij het design.

“Met de Global Trial Finder willen we klinisch onderzoek vindbaar maken voor iedereen. Patiënten kunnen zelf op zoek gaan en zijn niet alleen afhankelijk van hun behandelend arts. Een arts weet immers ook niet altijd welke onderzoeken er allemaal lopen”

Patiënt aan het stuur

Om efficiënte en effectieve klinische studies te ontwikkelen is de patiënt onmisbaar. Zo spreken Bert en zijn team veel met patiënten om een beeld te krijgen van wat acceptabel is qua behandeling. Denk hierbij aan het aantal controles, specifieke bijwerkingen en zelfs behandeltijden. Die informatie wordt gebruikt om de studie aan te passen. Het gaat hierbij enerzijds om praktische oplossingen, zoals het ophalen van patiënten, maar anderzijds kan de input van patiënten ook tot aanpassingen in het studie protocol leiden. Bijvoorbeeld wanneer veel testen worden afgenomen, kan de volgorde van belang zijn. “Beginnen we met de zwaarste test, of eindigen we hier juist mee? Patiënten helpen ons met het bepalen van de volgorde zodat de data van goede kwaliteit is.”

Een mooi ‘patient voice’ voorbeeld is een Multiple Myeloma studie, waar de mogelijke deelnemers aangaven het belangrijk te vinden dat hun behandelend arts geïnformeerd is en blijft over de studie. Met die input informeerden Bert en zijn team de behandelende artsen vooraf over de studie, zodat zij samen met de patiënt een beslissing konden nemen over deelname aan de studie.

Mijn lijf, mijn data

Deelnemers van klinische studies willen eigenaar zijn van hun data. Alhoewel dit logisch klinkt, wordt data van patiënten vaker niet dan wel met hen gedeeld. Om dit te ondervangen is er binnen het Patient voice programma een platform in gebruik genomen waar  - rekening houdend met alle privacy regelgeving -  data en resultaten gedeeld worden met patiënt en arts.

“Het is belangrijk dat patiënten de resultaten kunnen krijgen, maar ook begrijpen. Hier speelt communicatie een belangrijke rol”

Toekomstmuziek

“De toegevoegde waarde van het betrekken van patiënten hebben we al bewezen op pilot schaal, maar we zetten pas echt grote stappen wanneer we deze verbeteringen op grote schaal implementeren. Er blijft natuurlijk altijd ruimte om gebruikersgemak te verbeteren. Vooral de technologische ontwikkelingen binnen E-health (data verzamelen met behulp van internet) en M-health waar smartphones worden gebruikt, spelen hier een belangrijke rol in. Met deze tools kunnen bijvoorbeeld thuismetingen gedaan worden, waardoor de patiënt en arts minder belast worden door ziekenhuisbezoeken.” Daarnaast ziet Bert ook mogelijkheden in het bouwen van (online) communities waar patiënten hun ervaringen kunnen delen, en elkaar kunnen steunen.

Van molecuul tot Medicijn

Het ontwikkelen van nieuwe medicijnen is een lang en intensief proces. Het start bij basisonderzoek, waar onderzoekers op zoek gaan naar mogelijke aangrijppunten voor potentiële medicijnen. Na uitvoerig onderzoek wordt het kandidaat-geneesmiddel getest op veiligheid en effectiviteit in  klinisch onderzoek. Bij positieve resultaten wordt het medicijn op de markt gebracht. Meer weten over dit proces? Lees ‘Van Molecuul tot Medicijn’