Na een kankerdiagnose de regie houden: dat doe je niet alleen. Als patiënt kun je een steuntje in de rug goed gebruiken. Daarom verwijzen we naar aanleiding van World Cancer Day naar gidsen, hulpmiddelen en patiëntenorganisaties die kunnen helpen bij het beter begrijpen van de diagnose.

In Nederland leven zo’n 600.000 mensen met kanker¹. Omdat veel soorten kanker steeds beter te behandelen zijn, is na de diagnose voor veel mensen een betere kwaliteit van leven weggelegd. Dat neemt niet weg dat de diagnose kanker je wereld op zijn kop zet. Om mensen met kanker bij te staan en handvaten te bieden, werken we samen met patiëntenverenigingen en zorgverleners om op allerlei vlakken ondersteuning te bieden. Met onderstaande hulpmiddelen en informatie willen we mensen met kanker helpen bij het beter begrijpen van de diagnose.

Hoe ontstaat kanker?

DNA is een molecuul dat al het erfelijk materiaal van een organisme bevat en daarbij bevat het DNA dus al jouw genetische informatie. Kanker ontstaat vaak door afwijkingen in bepaalde stukjes van dat DNA. Die afwijkingen kunnen de normale celdeling verstoren en ervoor zorgen dat cellen te veel delen. Wanneer een cel ongecontroleerd gaat delen, kunnen er snel meer cellen bijkomen, waardoor er een klompje cellen of een tumor ontstaat. Gelukkig groeien niet alle tumoren uit tot kanker. Goedaardige tumoren kunnen niet veel kwaad, aangezien ze niet door ander weefsel heen groeien en niet uitzaaien naar andere organen. Kwaadaardige tumoren doen dat wel. We spreken dan van kanker.

Hoe stelt de arts kanker vast?

De diagnose kanker wordt gesteld op basis van verschillende onderzoeken, bijvoorbeeld een bloedonderzoek, CT-scan en/of een biopsie. Al deze onderzoeken helpen de zorgverlener om vast te stellen of het kanker is, hoe ver de tumor gegroeid is en of er uitzaaiingen zijn. Daarmee worden de diagnose en prognose gesteld, die de basis vormen voor het behandelplan.

Hoe kan DNA-onderzoek helpen bij het precies stellen van de diagnose?

Een goede behandeling is afhankelijk van een goede diagnose. Gelukkig is het tegenwoordig steeds beter mogelijk om een precieze diagnose te stellen, vaak op basis van DNA-onderzoek. Daarmee kan de individuele situatie van een persoon met kanker in kaart worden gebracht. Een diagnose op basis van zo’n DNA-onderzoek kan helpen om preciezer de juiste behandeling te bepalen. Daarmee wordt de patiënt sneller met de juiste medicijnen behandeld, en worden er geen medicijnen aangeboden die niet werken. Een jonge longkankerpatiënt vertelt in deze video waarom een DNA-onderzoek bepalend was voor haar behandeling: https://www.youtube.com/watch?v=P8LZH4DcwPs.

De koepelorganisatie voor patiëntenverenigingen voor kanker (NFK) pleit dat de toegang voor mensen met kanker tot uitgebreide tests verbetert: https://nfk.nl/themas/geneesmiddelen/toegang-tot-diagnostiek-door-dna-onderzoek. Meer weten over DNA-onderzoek? Kijk dan op www.kanker.nl.

Stel drie goede vragen aan je zorgverlener

Bij de diagnose kanker krijg je een hoop informatie en mogelijkheden voor het bepalen van het beste behandelplan. Om voor jezelf de mogelijkheden beter in kaart te brengen, is het stellen van de drie goede vragen een goed startpunt voor het gesprek met je arts. Het is verstandig om daarnaast ook een vierde vraag te stellen, namelijk of DNA-onderzoek op tumorweefsel voor jou een optie is. Een doelgerichte therapie is namelijk niet voor alle kankersoorten beschikbaar.

De drie goede vragen zijn:

1. Wat zijn mijn mogelijkheden?

• Is DNA-onderzoek op tumorweefsel voor mij een optie?

2.     Wat zijn de voordelen en de nadelen van die mogelijkheden?

3.     Wat betekent dat in mijn situatie?